Clearaudio Clever Clamp – krążek dociskowy do gramofonu

Źródło zdjęcia Analog Apartment

Wstęp

Wielu użytkowników gramofonu zastanawia się, czy nie można polepszyć parametrów dźwięku z odsłuchiwanej płyty przy pomocy dociśnięcia jej do talerza gramofonu. Zagadnienie to jest bardzo rozległe z punktu fizycznego i dalej – dźwiękowego. W skrócie mówiąc, dociśnięcie winylu do talerza zmniejsza (absorbuje) rezonanse płyty, a poza tym może nieco prostować krzywą, pofałdowaną (wypaczoną) płytę – oczywiście, robi to wyłącznie do pewnego stopnia. Ponadto docisk zabezpiecza przed ewentualnym jałowym obracaniem się talerza pod płytą (rzadko spotykane zjawisko i tylko w ekstremalnych przypadkach, ale jednak).

Kilka rodzajów docisków
1. Docisk zakręcany/dokręcany na gwintowanym szpindlu talerza. Jego zaletą jest to, że dokładnie dociska płytę do talerza jednocześnie, pomimo że sam jest najczęściej dużej masy to jego ciężar jest przejmowany przez szpindel (oś). Naturalnie, dokręcany docisk jest fabrycznie stosowany jedynie w niektórych modelach gramofonów - np. AVID, niektóre Pro-Ject. Trudno we własnym zakresie gwintować szpindel, choć nie jest to rzecz niemożliwa do wykonania. Małą wadą tego rozwiązania jest konieczność przed odsłuchem winylu dokładne jego dokręcanie do płyty, a po – odkręcanie. Zajmuje to trochę czasu, ale może też być przecież i przyjemną częścią rytuału słuchania płyt.

2. Docisk w formie nakładki na talerz, kładziony na szpindel. Najczęstsza postać docisku, która występuje w różnych odmianach i kształtach - mogą to być krążki lub ciężarki wykonane z metalu, szkła, tworzywa sztucznego, etc. Mają zróżnicowaną masę - od kilkudziesięciu gram do nawet kilku tysięcy. Mogą być używane w zasadzie w każdym gramofonie, łatwe i praktyczne w użyciu. Jednak trzeba koniecznie pamiętać o tym, że w gramofonach nieprzystosowanych do ciągłego zwiększonego nacisku na łożysko przez dużą masę dodatkowego docisku może dojść do nadmiernego i zbyt szybkiego zużycia łożyska. Poza tym zbyt duży ciężar talerza z dociskiem obciąża również silnik napędowy gramofonu, a także paski napędowe.

3. Docisk z tworzywa sztucznego zaciskany na szpindlu talerza. Tu jedynym znanym mi reprezentantem jest Clearaudio Clever Clamp. Docisk zaciskany jest na osi gramofonu, a dociska z dużą siłą płytę do talerza jednocześnie nie zwiększając istotnie masy talerza. Do zastosowania w wielu odmianach gramofonów z wyjątkiem tych z gwintowanym szpindlem oraz ze sprężynowym sub-chassis – np. Linn Sondek LP 12.

Clearaudio Clever Clamp

Sprzedawany przez Clearaudio, dodawany jako zwyczajowe wyposażenie gramofonów tej firmy. Nie jest to jednak oryginalny produkt Clearaudio, a patent rodem z USA. Zaprojektowany został przez pana Lou Southera, produkowany zaś jest w USA przez Souther Engineering Corp.

Clever Clamp ma pomysłową i nowatorską konstrukcję. To 20-sto gramowy krążek z twardego przezroczystego tworzywa sztucznego o wyglądzie ekstrawaganckiej popielniczki. Po środku ma wycięcie w kształcie rombu, w które wciska się szpindel gramofonu. Przez to wycięcie przebiega długie podłużne nacięcie (szczelina), a równolegle do niego (po jednej i drugiej stronie) kolejne dwa nacięcia, ale nieco szersze i krótsze. To wszystko. Budowa jest bardzo prosta, ale niezwykle skuteczna.

Krążek bardzo łatwo nasadza się na szpindel gramofonu - wystarczy tu jedna ręka, przy zdejmowaniu zresztą też. Nałożony na winyl dociska  go do talerza niesamowicie mocno – z siłą odpowiadającą co najmniej 1 000 gram lub większą, potrafi więc dość skutecznie rozprostować (do pewnych granic, oczywiście) pofałdowaną płytę. Dodatkową korzyścią z jego użycia jest eliminacja rezonansów przez efektywne zwiększenie masy płyty bez nadmiernego jednoczesnego obciążenia talerza. Zwiększa wydajność gramofonu nie przyczyniając się do niechcianego szybszego zużycia jego elementów, tak jak to mogą czynić inne dociski - nieumiejętnie lub nierozważnie stosowane. Co istotne, docisk jest praktycznie niezniszczalny. Używam go naprawdę bardzo intensywnie od ponad roku w gramofonie Clearaudio Emotion, a nie stwierdziłem praktycznie żadnych śladów zużycia, czy rozluźnienia siły zacisku na szpindlu.

Konkluzja

Stosowanie docisku Clearaudio Clever Clamp zmniejsza i amortyzuje lub całkowicie eliminuje rezonanse płyty, a jednocześnie nie obciąża niepotrzebnie łożyska gramofonu oraz silnika, bo waży tyle, co nic. Zalecany do wielu modelów gramofonów. Łatwy w użyciu. Inteligentny. Potrzebny.

Cena w Polsce - około 110 PLN.

Link do sklepu internetowego Clearaudio TUTAJ.