Słuchawki magnetostatyczne HiFiMan HE-400

Wstęp

Na dźwięk hasła „słuchawki elektrostatycze” lub „magnetostatyczne” część melomanów od razu wyobraża sobie duże i kosztowne słuchawki typu elektrostatyczne Stax, czy niewyobrażalnie drogie (także elektrostatyczne) Sennheiser Orpheus. Rzeczywiście, słuchawki elektrostayczne do prawidłowej pracy wymagają specjalnego wzmacniacza – oczywiście także drogiego. Jednak słuchawki magnetoelektryczne i elektromagnetyczne różnią się od siebie, choć z grubsza korzystają z tej samej zasady fizyki, czyli oddziaływań elektromagnetycznych. W magnetoelektrycznych wykorzystuje się zmienne pole magnetyczne, gdzie cewkami są najczęściej metalowe folie rozpięte pomiędzy magnesami, zaś w elektrostatycznych - cewki rozpięte pomiędzy źródłami prądu (elektrodami) o wysokim napięciu polaryzacji. Niby to samo, ale nie do końca to samo, choć idea analogiczna. Zarówno tu i tu, drgające folie-cewki ostatecznie powodują falę akustyczną.

Innymi słowy, w powyższych konstrukcjach rządzi zupełnie inny rodzaj przetworników niż w większości powszechnych słuchawkach, gdzie stosuje się tzw. przetworniki dynamiczne. W magnetostatach zasada działania polega na przymocowaniu nieruchomego magnesu do konstrukcji słuchawek (lekkiej membrany) wytwarzającego stałe pole magnetyczne w obszarze kapsuły przetwornika. Przepływ prądu elektrycznego przez cewkę powoduje ruch przymocowanej do niej membrany, co generuje słyszalną falę akustyczną.

Do niedawna słuchawki magnetoelektryczne (podobnie jak elektrostatyczne) były dość drogie, bowiem ich produkcja była żmudna i skomplikowana, a do tego wymagała dużych nakładów ludzkiej pracy, co dodatkowo podnosiło koszty. Kilka lat temu firmie HiFiMan udało się powyższy proces częściowo zautomatyzować – i tak na rynku pojawiły się pierwsze słuchawki magnetoelektryczne w przystępnej cenie, więc dostępne dla wielu melomanów. Ten model słuchawek to naturalnie główny bohater niniejszego opisu, czyli HiFiMan HE-400.

Opisywałem już dwie pary słuchawek HiFiMan – były to modele HE-300 (czytaj TU) z przetwornikami dynamicznymi oraz planarne HE-500 (czytaj TU). Testowałem także firmowy wzmacniacz słuchawkowy wraz z dedykowanym zasilaczem HiFiMan EF-5 i DY-1, a także odtwarzacz plikowy HiFiMan HM-601 Slim (czytaj TU). Aktualnie mam także na równoległych odsłuchach wysokiej klasy odtwarzacz plikowy HiFiMan HM-802.

Opisywane słuchawki zostały wypożyczone od polskiego dystrybutora marki HiFiMan - firmy RAFKO.

Wrażenia ogólne i budowa

HiFiMan HE-400 to słuchawki magnetoelektryczne, zwane także planarnymi (planarny znaczy płaski), ortodynamicznymi lub izodynamicznymi – można by je także nazwać magneplanarnymi, lecz jest to nazwa zastrzeżona przez firmę Magnepan (swoją drogą, zdumiewające jest to bogactwo synonimów na określenie jednego tylko typu słuchawek). Z kolei formuła „orthodynamic” została stworzona przez firmę Yamaha w 1976 roku dla określenia swoich słuchawek planarnych i jest to nazwa czysto marketingowa, która przyjęła się później na rynku dla całej grupy słuchawek magnetoelektrycznych. Natomiast termin słuchawki izodynamiczne odnosi się do sformułowania „mający równą siłę” i pochodzi od stref równomiernego rozłożenia siły magnetycznej w sterowniku, w którym są zatopione przewody elektryczne. Najbardziej prawidłowa jest nazwa słuchawki planarne (czyli płaskie), bowiem odnosi się wprost do „planar magnetic”, czyli do głównej zasady działania – płaskiego przewodnika umieszczonego w polu magnetycznym.

Słuchawki planarne są w istocie czymś pomiędzy słuchawkami dynamicznymi a elektrostatycznymi, bo z oboma posiadają cechy wspólne - można powiedzieć, że są mieszańcami. Tak jak w tradycyjnych słuchawkach dynamicznych, słuchawki planarne używają pola magnetycznego wokół przetwornika napędzającego membrany, które to pole jest wzbudzane prądem elektrycznym. Natomiast zupełnie jak w słuchawkach elektrostatycznych sterownikiem słuchawek izodynamicznych jest arkusz cienkiej elastycznej folii, która drgając wytwarza fale akustyczną – jednak owa folia (w przeciwieństwie do elektrostatów) ma zatopione bardzo cienkie, płaskie przewody elektryczne.

I wracając do głównych bohaterów opisu - w HiFiMan HE-400 przetwornikami są cewki zatopione w mylarowej folii pokrytej jednostronnie aluminium, umieszczonej w sąsiedztwie jednego magnesu. Zmiany pola magnetycznego powodują drgania folii, a ta generuje sygnał akustyczny. Przetworniki ukryte są w płaskich, dość sporych rozmiarów, muszlach. Pady są wykonane z miękkiej ekologicznej skóry – wykonanie jest bardzo solidne. Słuchawki są są typu otwartego – wentylowane są na zewnątrz poprzez metalową siateczkę znajdującą się na zewnętrznej stronie muszli. 

Jak można przeczytać na stronie producenta: "ze względu na budowę przetworników HE-400 charakteryzują się dużo wyższą dynamiką, rozdzielczością wysokich tonów, a przede wszystkim bezkonkurencyjną przestrzennością, która objawia się głębszą i szerszą sceną muzyczną. Minimalna waga membrany skutkuje niewyobrażalnie niskim poziomem zniekształceń - niedostępnym dla klasycznych słuchawek dynamicznych. Dzięki równomiernemu rozłożeniu cewki na całej membranie pracuje ona całą swoją powierzchnią, która jest dużo większa od klasycznych przetworników dynamicznych. W efekcie słuchawki przenoszą dużo szersze pasmo dźwięku".

HE-400 mają bardzo zbliżony design do pozostałych starszych modeli to jest: HE-300, HE-500, czy HE-5LE – duże muszle połączone z pałąkiem za pomocą stalowych elementów i okrągłych regulatorów w kształcie kapsli. Na kapslach nadrukowano nazwę słuchawek – srebrna farba jednak jest dość nietrwała – na egzemplarzu, który otrzymałem do testów jest już mocno złuszczona.  Z kolei pałąk wykonany jest ze stalowego, płaskiego pręta, półkoliście wygiętego i obszytego sztuczną skórą.  W odróżnieniu od srebrzysto-szarych kolorów innych modeli HiFiMan, HE-400 ma kolorystykę ciemno-niebieską. 

Do lewej i prawej muszli doprowadzony jest przewód słuchawkowy, który jest przykręcany do małych terminali. W HE-400 użyto lepszej jakości kabel niż w HE-300 – jest przede wszystkim grubszy i solidniejszy, a przez to mało podatny na uszkodzenia mechaniczne (jak ma to miejsce w HE-300). Przewód jest produkcji japońskiej – widnieje tu nadrukowany symbol: L-4E5AT Canare 1209, który po wpisaniu do przeglądarki internetowej przynosi TAKI wynik (szczegóły TUTAJ). Pokazuje on, iż zastosowany przewód pochodzi z japońskiej firmy Canare z Nagoya z serii Star Quad. Kabel jest wzmocniony włóknami kevlarowymi, które mocniejsze są od stali, lecz odporne na rozciąganie i załamywanie. Przewód ma 3 metry długości – jest zakończony zgrzewanym wtykiem na tzw. mały jack.

Co do mobilności słuchawek, to uważam, iż jest ona ograniczona – bowiem HE-400 nie są ani małe, ani zbytnio lekkie (440 gram), tak aby swobodnie używać je jako słuchawki na spacery po mieście. Ponadto HE-400 mają długi 3 metrowy przewód. Producent zaleca je przyłączać co najmniej do firmowego wzmacniacza stacjonarnego HiFiMan EF5 lub odtwarzaczy plikowych  wyposażonych w efektywny wzmacniacz w stylu HiFiMan HM-601 lub HM-802. Owszem, i z iPadem oraz z iPhone Apple zagrają, ale nie jest to źródło dla nich optymalne źródło. Z drugiej strony wysoka skuteczność 92,5 dB wręcz zachęca, by zestawiać je z iPodami, etc.

Ergonomia stoi na wysokim poziomie – pomimo, że słuchawki swoje ważą, bo aż 440 gram, to nie czuć tego zbytnio ani na głowie, ani na uszach. Dzieje się tak z powodu przemyślanej konstrukcji padów i pałąka – te równomiernie rozkładają ciężar na czaszce oraz wokół uszu słuchacza. Z tej przyczyny, HE-400 nie ciążą, ani nie uwierają nawet podczas długotrwałych odsłuchów, choć są oczywiście na świecie bardziej wygodne słuchawki.

Muszle HE-400 są w kolorze niebieskim, ale nie tak jasnym jak pokazuje powyższe zdjęcie

Po lewej HiFiMan HE-300

Przewody są wkręcane w małe terminale

Na zewnątrz zamontowane są metalowe siateczki

Pałąk typowy dla HiFiMan

Muszla

Przewód słuchawkowy marki Canare - Made in Japan

Po lewej zestaw Rega, słuchawki zaś stoją na przetworniku M2Tech Young DAC

Na dole wzmacniacz słuchawkowy Musical Fidelity X-Can v.3 i zasilacz ULPS Tomanek

Stojak Woo Audio

Z tyłu wzmacniacz słuchawkowy Ming Da MC66-AE, po prawej wzmacniacz i DAC Taga Harmony HTA-700B, który stoi na wzmacniaczu cyfrowym NuForce DDA-100 - monitory to Amphion Ion+

Muzyka wykorzystywana w testach głównie pochodziła z WiMP HiFi - powyżej lista albumów

HiFiMan HE-400 doskonale zgrywają się z firmowym odtwarzaczem plikowym HiFiMan HM-802

FiiO X5 nie ma większych problemów z prawidłowym wysterowaniem HE-400

Wrażenia dźwiękowe

Jako wzmacniacze słuchawkowe używałem głównie Ming Da MC66-AE, Musical Fidelity X-Can v.3 (wraz z zasilaczem ULPS Tomanek) oraz Audinst HUD-mx2. Za źródło służył głównie komputer z serwisem streamingowym WiMP HiFi oraz M2Tech Young DAC z zasilaczem akumulatorowym HiFace Palmer Power Station. Odtwarzacze plikowe to HiFiMan HE-802, iBasso DX50 i FiiO X5. Słuchawki porównawcze to przede wszystkim HiFiMan HE-300 oraz Sennheiser HD650 z przewodem Ear Stream.

Znakiem rozpoznawczym dźwięku HE-400 może być przede wszystkim niewymuszone brzmienie poparte wysoką dynamiką zapewniające bardzo realistyczne wrażenia muzyczne – słuchacz ma wręcz wrażenie przebywania na prawdziwym koncercie lub spektaklu. Swobodnego zanurzenia się w muzyce. Dźwięk otacza z każdej strony – wydaje się, że jest dookolny. Scena jest rozbudowana zarówno wszerz, jak i w głąb. Poczucie obecności i dokładnej lokalizacji instrumentów (i wokali) są doskonałe. Instrumenty mają dużo powietrza, wyraźnie słychać pogłosy i wybrzmienia. 

Słuchawki zapewniają dużą rozdzielczość dźwięku, słychać dużo niuansów i detali, na wierzch wyciągane są subtelności nagrań – przy gorzej zrealizowanych materiałach muzycznych, może to być męczące, jednak HiFiMan nie mają tendencji do dodatkowego wyostrzenia, czy wzmacniania artefaktów. Raczej je wyodrębniają i destylują, niż na siłę pchają na przód sceny – wprost do uszu słuchacza. To jest duża zaleta.

Średnie tony produkowane przez HE-400 są niezwykle intrygujące. A to z tej przyczyny, że średnica jest bogata i plastyczna, bardzo rozbudowana i gęsta, ale także lekko ocieplona, a nawet ciut osłodzona – nie jest to jednak dźwięk skierowany w stronę ocieplenia w stylu lampowego, a raczej przyjemnego organicznego przekazu analogowego. Czyli z lekko „pogrzanymi” wokalami i z trochę wysuniętą średnicą do przodu. Zjawisko to sprzyja nie tylko rozdzielczości średnicy i jej wyrazistości, ale także zapewnia piękną barwę instrumentom i ludzkim głosom – nadaje analogowy sznyt, dodaje plastyczności i soczystości. Sprawia, iż HiFiMan HE-400 są bardzo muzykalne i lekkie w wyrazie.

Basy nie schodzą tak nisko jak ma to miejsce w wielu słuchawkach dynamicznych, choć nadal jest to bardzo przyzwoity poziom. Niskie tony są jednakowoż wysoce zróżnicowane i wielopłaszczyznowe. Ukazują duże bogactwo tonalne, zawiłości i niuanse basów, często pomijane przez słuchawki klasyczne. A że są lekko odchudzone względem nich, to nie szkodzi – bowiem HE-400 proponują bardzo kulturalny i elegancki styl gry, który z pewnością wielokrotnie wynagradza ową niedogodność w innych miejscach.

Słuchawki mają rzadką umiejętność zapewniania żywego i jędrnego przekazu o cechach pozwalających usłyszeć więcej i obficiej muzykę zapisaną na nośnikach. HiFiMan zaglądają głębiej niż inne słuchawki (w porównywalnej cenie) jednocześnie oferują żywe i energetyczne brzmienie, z wspaniale dźwięcznymi instrumentami. Ułuda prawdziwego spektaklu jest pierwszorzędna.

Konfiguracje
Jako, że przyłączałem HE-400 do rozmaitych sprzętów, uczciwie będzie napisać z jakimi najlepiej grały. Otóż pewnie nie będzie zaskoczeniem, że najwyższej klasy dźwięk dostarczały pełnowymiarowe wzmacniacze słuchawkowe, jako że opisywany model słuchawek jest przecież konstrukcją magnetoplanarną, która potrzebuje dużo prądu, aby uzyskać maksimum swojego potencjału brzmieniowego. Dlatego najlepiej HE-400 napędzały takie wzmacniacze jak: Musical Fidelity X-Can v.3 (wraz z zasilaczem ULPS firmy Tomanek), Ming Da MC66-AE oraz Taga Harmony HTA-700B, a nawet Audinst HUD-mx2. 

Osobnym zagadnieniem są tzw. odtwarzacze przenośne, bo w zależności od egzemplarza zapewniały dość zróżnicowaną jakość. Nie będzie najprawdopodobniej zaskoczeniem dla P.T. Czytelnika, jeżeli napiszę, że najbardziej optymalnie "pociągnął" słuchawki odtwarzacz HiFiMan HM-802 - dostarczył najwięcej energii, doświetlił soprany, zapewnił właściwy koloryt i harmonię. Na drugim miejscu uplasowały się FiiO X5 wraz z iBasso DX50. Potem długo nic, a następnie wszelkie iPody, iPady i iPhony firmy Apple, które nie są, w moim przekonaniu, właściwym kompanem dla HE-400. Owszem, dźwięk jest w miarę dobry, ale zdecydowanie poniżej możliwości brzmieniowych słuchawek planarnych.

Podsumowanie

1. HiFiMan HE-400 to słuchawki magnetoplanarne lub magnetoelektyczne, gdzie przetwornikami są płaskie cewki (w postaci cienkich drucików) zatopione w folii z mylaru powleczonej cienką warstwą aluminium, poruszane zmiennym polem magnetycznym generowanym przez płaskie magnesy umieszczone w muszlach.

2. Budowa słuchawek jest solidna i trwała; design – tradycyjny dla HiFiMan, czyli trochę w stylu retro. Przewód słuchawkowy wzmocniony jest kevlarem – pochodzi z japońskiej firmy Canare. Ergonomia na 4/5 - duża masa własna słuchawek, bo 440 gram.

3. Dźwięk HE-400 jest bardzo zrównoważony i harmonijny. Koherentny. Za pochwałę zasługuje duża przestrzenność przekazu, a także pięknie analogowa barwa. Słuchawki ukazują dużą złożoność muzyki, ujawniają subtelności i detale, a jednocześnie nie atakują szklistością, czy sybilantami. Zapewniają dużą dynamikę i energię, lecz czynią to w sposób kulturalny. Niskie tony są bardzo plastyczne i rozłożyste, lecz nie schodzą tak nisko jak w słuchawkach typu dynamicznego.

4. HiFiMan HE-400 przeznaczone są dla dojrzałego i świadomego melomana, który poszukuje czaru i uroku prawdziwej muzyki, zaproponowanych w pięknej i klimatycznej aurze brzmienia analogowego. Polecam posłuchać magnetoplanarne HE-400, bo mają wyborny dźwięk - wręcz niedostępny dla standardowych konstrukcji dynamicznych.

Sprzęt używany podczas testu

Wzmacniacze: Hegel H100 (test TU), NuForce DDA-100 (test TU), Taga Harmony HTA-700B (test TU), Dayens Ampino (test TU), a także komplet przedwzmacniacza i dwóch monofonicznych końcówek mocy Rotel RC-03/Rotel RB-03/Rotel RB-03.

Kolumny: Vienna Acoustics Mozart Grand, Amphion Ion+ (test TU), Studio16 Hertz Canto Two (test TU), Pylon Topaz 15 (test TU), Usher S-520, Pylon Topaz Monitor (test TU) oraz Melodika Back in Black BL40 (test TU).

Źródła cyfrowe: odtwarzacz CD Musical Fidelity A1 CD-PRO, iPad 3 Apple (test TU) oraz NuForce Air DAC (test TU), Audinst HUD-mx2 (test TU) oraz M2Tech Young DAC (test TU).

Źródła przenośne: iPod nano 3G oraz iPhone 5S i iBasso DX50 (test TU), a także FiiO X5 oraz HiFiMan HE-802.
Komputery: McBook Apple, Toshiba Satellite S75 i Lenovo ThinkPad X230.
Gramofon: Clearaudio Emotion z wkładką Goldring Legacy (test TU) oraz przedwzmacniacze iFi Phono (test TU) i Ri-Audio PH-1 (test TU).
Słuchawki: Harman Kardon CL (test TU), Creative Aurvana Live!, HiFMan HE-300 (test TU), Sennheiser HD650 z kablem Ear Stream (test TU), Sennheiser PX100 i Koss PortaPro (test TU), a także douszne EarPods Apple.

Wzmacniacze słuchawkowe: Musical Fidelity X-Can v.3 (test TU) z zasilaczem ULPS Tomanek (test TU) i Ming Da MC66-AE (test TU).

Okablowanie: Audiomica Laboratory, DC-Components (test TU) i Nameless (test TU).