Wstęp
Ostatnimi czasy sporą popularnością pośród melomanów cieszą się mobilne wzmacniacze słuchawkowe z angielska zwane donglami. Są to adaptery sprzętowe lub, innymi słowy, klucze sprzętowe (co za fatalna nazwa!). Jak podaje Wikipedia - "dongle to niewielki element sprzętu komputerowego, który łączy się z portem innego urządzenia, aby zapewnić mu dodatkową funkcjonalność lub umożliwić przejście do takiego urządzenia, które dodaje funkcjonalność". Dongle / klucz sprzętowy łączy się z komputerem / tabletem / smartfonem za pośrednictwem gniazda USB pracując jako zewnętrzny DAC i wzmacniacz słuchawkowy dla przyłączanego urządzenia.
Dongle najczęściej nie mają własnego zasilania, ale potrafią wytwarzać efektywnie wysoką moc (kierowaną potem na słuchawki) i jednocześnie nie pobierają zbyt wiele energii (prądu) z urządzenia, do którego są podłączone. Na którym prądowo pasożytują. Dongle są popularne, bo są nieduże, łatwe w obsłudze i użytkowaniu, a stanowią spory dźwiękowy upgrade dla smartfonów / tabletów / komputerów. I najczęściej są też atrakcyjnie wyceniane, czyli są łatwiej dostępne dla szerokiego grona użytkowników słuchawek.
Do mnie na testy dotarły dwa dongle: 1) FiiO BRT15 (zobacz TUTAJ i TUTAJ), czyli wzmacniacz mobilny z wbudowanym DAC-iem, a także z łącznością bezprzewodową Bluetooth 5.1 oraz 2) FiiO KA13 by Jade Audio (zobacz TUTAJ i TUTAJ) - mobilny DAC oraz wzmacniacz słuchawkowy. Pierwszy to koszt około 620 PLN, zaś drugi - 400 PLN. To są bardzo akceptowalne ceny.
Wrażenia ogólne i budowa
FiiO KA13 by Jade Audio jest typowym donglem, posiada estetyczną, aluminiową mini-obudowę precyzyjnie wycinaną na obrabiarce numerycznej CNS. Jakość i precyzja wykonania są znakomite. Perfekcyjne. Metalowa obudowa jest solidna i trwała, odporna na uszkodzenia czy zarysowania.
Wewnątrz korpusu wbudowane zostały dwa bardzo wydajne kości DAC CS43131 firmy Cirrus Logic oraz dwa niskoszumowe wzmacniacze operacyjne SGM8262 firmy SG Micro Corp. Zasilanie jest realizowane przez przewód przyłączeniowy z urządzenia zewnętrznego. Przewód jest odłączalny, w zestawie znajdują się kable adapterowe Type-C i Lightning.
Wzmacniacz może pracować w trybie mobilnym bądź stacjonarnym. W trybie stacjonarnym zbalansowana moc wyjściowa wzrasta do 2 x 550 mW, dzięki czemu KA13 z powodzeniem napędza słuchawki zarówno o niskiej, jak i wysokiej impedancji, zawsze robiąc to z wysoką dynamiką i zaangażowaniem. Urządzenie jest wyposażone w dwa wyjścia słuchawkowe - zbalansowane 4,4 mm Pentaconn i niezbalansowane 3,5 mm. Jest regulator "ciszej / głośniej" i suwak włączania zasilania.
Na górnym korpusie KA13 zamontowano podświetlenie RGB okna, co nie tylko intrygująco wygląda, ale także pozwala na bieżąco obserwować częstotliwość próbkowania odtwarzanego sygnału poprzez odpowiedni kolor świecenia:
- niebieski: PCM ≤ 48kHz
- żółty: PCM>4
- zielony: DSD
- żółty: PCM>4
- zielony: DSD
Dane techniczne
• Układ DAC: 2 x CS43131 Cirrus Logic
• Układ wzmacniacza operacyjnego: 2 x SGM8262
• Obsługiwane formaty audio (do): 384 kHz/32 bity, DSD256
• Złącze USB: USB typu C 2.0
• Moc wyjściowa 1: L+R≥ 170 mW+170 mW (32 Ω single-ended/THD+N <1%)
• Moc wyjściowa 2: L+R≥ 550 mW+ 550 mW (32 Ω zbalansowane/THD+N <1%)
• SNR 1: ≥ 123 dB (32 Ω / ważony A / single-ended)
• SNR 2: ≥ 122 dB (32 Ω / ważony A / zbalansowany)
• Poziom szumów: PO <1,7 μV (ważony A); BAL < 3,1 μV (ważony A)
• Impedancja wyjściowa 1: < 1,7 Ω (obciążenie 32 Ω / single-ended)
• Impedancja wyjściowa 2: < 1,8 Ω (obciążenie 32 Ω / zbalansowane)
• THD+N: <0,0005% (32 Ω / single-ended)
• THD+N: <0,0005% (32 Ω/zbalansowane)
• Wymiary: około 56,3 x 22 x10,5 mm
• Masa: około 18,5 g (bez kabla)
• Masa: około 18,5 g (bez kabla)
* * *
FiiO BRT15 jest wzmacniaczem mobilnym z wbudowanym DAC-iem, a także z łącznością bezprzewodową Bluetooth. Jego najważniejsze cechy to wysokowydajna kombinacja kości procesora DSP QCC5125 + XMOS XU316, podwójne przetworniki c/a ES9219M, sekcja wzmacniacza słuchawkowego oparta na chipie ES9219MQ, wbudowana łączność Bluetooth, zmiana trybu pracy za pomocą jednego przycisku, globalny korektor parametryczny, podwójne wyjścia słuchawkowe (3,5 mm i 4,4 mm Pentaconn), monochromatyczny wyświetlacz OLED o przekątnej 0,96 cala, obudowa z aluminium (a na niej podwójne zakrzywione szkło), niezależne zasilanie wzmacniacza i kompleksowa ochrona baterii.
Co warte podkreślenia, BTR15 wykorzystuje kombinację nowoczesnego układu Bluetooth Qualcomm QCC5125 = 16-rdzeniowego XMOS XU316, który obsługuje stabilne odtwarzanie dźwięku o wysokiej rozdzielczości w dowolnym trybie.
Na obudowie oprócz wyświetlacza OLED zainstalowano też kilka przycisków (na obu bokach korpusu). Znajdują się tutaj wybieralne opcje filtra DAC, HYBRID i FAST, tryb CAR (inteligentnie włącza i wyłącza urządzenie z systemem dźwiękowym samochodu, za pośrednictwem wejścia 3,5 mm). Przyciskami można też wybrać funkcję automatycznego ładowania (co zapobiega niepotrzebnemu zużyciu baterii podczas korzystania z kabla), modyfikować opcje przyciemniania ekranu, wybierać między typami interfejsu USB 1.0 i USB 2.0. Przyciski są tak opracowane, aby reagowały dopiero po dłuższym (kilkusekundowym) ich przytrzymaniu (i po wcześniejszym naciśnięciu). Ma to na celu zabezpieczać urządzenie przed samoistnym przełączaniem się funkcji, kiedy włoży się je np. do kieszeni, gdzie przyciski są narażone na nacisk.
Oprócz standardowego wyjścia słuchawkowego single-ended 3,5 mm, BTR15 jest również wyposażony w szeroko stosowane zbalansowane wyjście słuchawkowe 4,4 mm charakteryzujące się większą niezawodnością styku i trwałością w porównaniu z zbalansowanym wyjściem 2,5 mm.
FiiO BTR15 ma zainstalowany niezależny zasilacz dla sekcji wzmacniacza słuchawkowego modelu ES9219M, czyli wzmacniacz słuchawkowy nie dzieli zasilania z sekcją DAC, a dzięki temu wzmacniacz ma szansę otrzymać czystsze i stabilniejsze zasilanie. Ponadto specjalnie zaprojektowany zewnętrzny zasilacz charakteryzuje się niskim poziomem szumów i wysokim prądem, co skutkuje 40% wzrostem mocy wyjściowej do 340 mW, co zadowala wszelkie przenośne potrzeby odsłuchowe na słuchawkach różnych odmian i gatunków.
Do wzmacniacza wbudowano baterię o pojemności 550 mAh. Producent twierdzi, że jeden cykl ładowania wystarcza na użytkowanie do 8 godzin, ale moim zdaniem ten czas może być krótszy nawet o godzinę. Na odsłuchach przez tryb bezprzewodowy Bluetooth FiiO KA13 z trudnością docierał do 7 godzin. Natomiast ponowne pełne ładowanie akumulatora trwało około 1 godziny (do 1,5 godziny) przez port USB-C, czyli dosyć długo.
Oprócz standardowego wyjścia słuchawkowego single-ended 3,5 mm, BTR15 jest również wyposażony w szeroko stosowane zbalansowane wyjście słuchawkowe 4,4 mm charakteryzujące się większą niezawodnością styku i trwałością w porównaniu z zbalansowanym wyjściem 2,5 mm.
FiiO BTR15 ma zainstalowany niezależny zasilacz dla sekcji wzmacniacza słuchawkowego modelu ES9219M, czyli wzmacniacz słuchawkowy nie dzieli zasilania z sekcją DAC, a dzięki temu wzmacniacz ma szansę otrzymać czystsze i stabilniejsze zasilanie. Ponadto specjalnie zaprojektowany zewnętrzny zasilacz charakteryzuje się niskim poziomem szumów i wysokim prądem, co skutkuje 40% wzrostem mocy wyjściowej do 340 mW, co zadowala wszelkie przenośne potrzeby odsłuchowe na słuchawkach różnych odmian i gatunków.
Do wzmacniacza wbudowano baterię o pojemności 550 mAh. Producent twierdzi, że jeden cykl ładowania wystarcza na użytkowanie do 8 godzin, ale moim zdaniem ten czas może być krótszy nawet o godzinę. Na odsłuchach przez tryb bezprzewodowy Bluetooth FiiO KA13 z trudnością docierał do 7 godzin. Natomiast ponowne pełne ładowanie akumulatora trwało około 1 godziny (do 1,5 godziny) przez port USB-C, czyli dosyć długo.
Dane techniczne
• Układ Bluetooth: QCC5125 (dwurdzeniowa architektura CPU+DSP)
• Wersja Bluetooth: 5.1
• Układ USB: XMOS XU316
• DAC: 2 x ES9219MQ ESS Technology
• Kodeki Bluetooth: AAC/SBC/aptX/aptX LL/aptX Adaptive/aptX HD/LDAC
• USB DAC: asynchroniczny 384 kHz-32 bity, DSD256
• Tryb bez sterownika USB DAC: obsługiwany
• Wyświetlacz: OLED o przekątnej 0,96 cala i rozdzielczości 96×96
• Wyjścia słuchawkowe: single-ended 3,5 mm + zbalansowane 4,4 mm
• Wymiary: około 32,0 mm × 72,2 mm × 12,5 mm
• Waga: około 37,3 g
• Czas ładowania: <2 h
• Bateria: litowo-jonowa odporna na wysokie temperatury 550 mAh
• Żywotność baterii: około 8 godzin
• Moc wyjściowa 1: L+R≥125 mW+125 mW (32 Ω single-ended/THD+N<1%)
• Moc wyjściowa 2: L+R≥15 mW+15 mW (300 Ω single-ended/THD+N<1%)
• Moc wyjściowa 3: L+R≥340 mW+340 mW (32 Ω zbalansowane/THD+N<1%)
• Moc wyjściowa 4: L+R≥50 mW+50 mW (300 Ω zbalansowane/THD+N<1%)
• Pasmo przenoszenia: 20 Hz ~ 50 kHz (-0,8 dB)
• Stosunek sygnału do szumu: ≥122dB (ważony A)
• Poziom szumów: PO<2 μV (ważony A); BAL<2,7 μV (ważony A)
• Impedancja wyjściowa: PO<1 Ω (obciążenie 32 Ω), BAL<1,5 Ω (obciążenie 32 Ω)
• THD+N: <0,0008% (1 kHz/32 kΩ)
• Układ Bluetooth: QCC5125 (dwurdzeniowa architektura CPU+DSP)
• Wersja Bluetooth: 5.1
• Układ USB: XMOS XU316
• DAC: 2 x ES9219MQ ESS Technology
• Kodeki Bluetooth: AAC/SBC/aptX/aptX LL/aptX Adaptive/aptX HD/LDAC
• USB DAC: asynchroniczny 384 kHz-32 bity, DSD256
• Tryb bez sterownika USB DAC: obsługiwany
• Wyświetlacz: OLED o przekątnej 0,96 cala i rozdzielczości 96×96
• Wyjścia słuchawkowe: single-ended 3,5 mm + zbalansowane 4,4 mm
• Wymiary: około 32,0 mm × 72,2 mm × 12,5 mm
• Waga: około 37,3 g
• Czas ładowania: <2 h
• Bateria: litowo-jonowa odporna na wysokie temperatury 550 mAh
• Żywotność baterii: około 8 godzin
• Moc wyjściowa 1: L+R≥125 mW+125 mW (32 Ω single-ended/THD+N<1%)
• Moc wyjściowa 2: L+R≥15 mW+15 mW (300 Ω single-ended/THD+N<1%)
• Moc wyjściowa 3: L+R≥340 mW+340 mW (32 Ω zbalansowane/THD+N<1%)
• Moc wyjściowa 4: L+R≥50 mW+50 mW (300 Ω zbalansowane/THD+N<1%)
• Pasmo przenoszenia: 20 Hz ~ 50 kHz (-0,8 dB)
• Stosunek sygnału do szumu: ≥122dB (ważony A)
• Poziom szumów: PO<2 μV (ważony A); BAL<2,7 μV (ważony A)
• Impedancja wyjściowa: PO<1 Ω (obciążenie 32 Ω), BAL<1,5 Ω (obciążenie 32 Ω)
• THD+N: <0,0008% (1 kHz/32 kΩ)
iPhone XR i Sennheiser HD 490 PRO
W zestawie z BTR15 znajduje się dodatkowa obudowa-klips z przezroczystego plastiku
Słuchawki FiiO JT1 by Jade Audio i Sennheiser HD 490 PRO
Porównanie z iFi Audio Go bar
Słuchawki Aune SR7000 i ADAM H200; streamer to iPad Air 4 z serwisem Qobuz
Wrażenia dźwiękowe
W czasie testów używałem wielu par słuchawek: Fostex TH610, Sennheiser HD 490 PRO, SIVGA SV023, Meze Audio Empyrean, Aune AR5000, Aune SR7000 oraz FiiO JT1 by Jade Audio. Wzmacniacze / DAC-i porównawcze to: Ferrum ERCO (wraz z zasilaczem Ferrum HYPSOS), Rose Technics RT-5000, Lake People G105 MKII oraz iFi Go Bar. Wykorzystywałem też wyjścia słuchawkowe we wzmacniaczu Aurorasound HFSA-01 i w streamerze Silent Angel Munich M1. Źródło główne to streamer Rose RS150 lub komputer DELL Latitude 5440, ale także iPad Air 4 i iPhone XR. Serwisy streamingowe Qobuz i Apple Music. Oraz aplikacja ARC by Roon Lab.
Niewielki FiiO KA13 zaskakuje swą wysoką mocą (i dużą jej rezerwą) oraz zdrową energią, jakie potrafi wydobyć z gniazda USB: to powiększona siła i efektywność grania na słuchawkach przyłączonych do urządzenia zewnętrznego - ale nie jest to po prostu "dźwięk na sterydach", bo także brzmienie znacznie gładsze, głębsze i czystsze. Smuklejsze, bardziej wysublimowane. Z ulepszonym i skuteczniejszym basem, który zyskuje na rozciągnięciu, kształtności i sprężystości. Natomiast średnica jest gęstsza, bardziej obecna i aromatyczna - o zdecydowanie korzystniejszej harmonii dźwięku oraz wyraźnie poszerzonej scenie (ale nie dodatkowo pogłębionej).
Dźwięk KA13 jest typu organicznego, smukłego i gładkiego (ale nie jest to brzmienie wygładzone!). To dźwięk naturalny i neutralny - nie podbarwiony i nie ocieplony, lecz też nie liniowy, bo tonalnie rozbudowany. Oraz bardzo foremny i precyzyjny, oparty o siłę muskularnego basu. Bas jest wyraźnie wzmocniony, lecz jest to poziom średni, a nie bardzo intensywny. Niskie są szybkie, gęste, opływowe. Oraz równo kontrolowane. KA 13 brzmi przyjemnie dla uszu, harmonizująco dla mózgu, korzystnie dla pierwotnego, czyli źródłowego dźwięku.
FiiO BTR15 wyjątkowo sprawnie i stabilnie pracuje w trybie Bluetooth. Łatwość inicjacji połączenia, jego trwałość oraz brak jakichkolwiek odczuwalnych kompresji są wręcz fantastyczne. Jakość brzmienia w opcji łączności bezprzewodowej w zasadzie nie odbiega od tej przewodowej. Owszem, można niekiedy wyczuć niewielkie różnice w rozdzielczości bądź nasyceniu przekazu, ale są one niewielkie. Trudne do rejestracji w codziennym, zwykłym stosowaniu wzmacniacza.
Przechodząc do brzmienia FiiO BTR15. Urządzenie gra dość zdecydowanym dźwiękiem - wydajnym, mocnym i gęstym, ale nie przesadzonym. Optymalnie wzmocnionym. BTR15 podkreśla dolny i średni bas oraz delikatnie wpływa na podniesienie temperatury średnicy, co efektywnie zwiększa ciepło prezentacji. Dużym atutem dźwięku jest jego przestronność, ulepszenie rozdzielczości i klarowności w górnym średnim i wysokim zakresie tonów. Dzięki temu brzmienie jest wyraźne, obrazowe, odpowiednio rozłożone w przestrzeni. Odpowiednio rozproszone w eterze słuchawkowym.
Średnie tony są ładnie transparentne, wyraźne i detaliczne. Kształtne. Jakby dogęszczone i bardziej otwarte. Kiedy przyłączałem moje iPhone'y do FiiO BTR15 brzmienie stawało się ewidentnie bardziej nasycone, substancjalne i rozdzielcze. Więcej dało się usłyszeć w streamowanych nagraniach i uzyskać głębszą scenę, a także lepsze rozłożenie zjawisk przestrzennych na scenie. Tak, scena nadal była raczej liniowa, ale z BTR15 pojawiły się na niej wybrzuszenia i pagórki. Przestrzeń zyskała dodatkowy wymiar. To jest korzystny upgrade.
Konkluzja
FiiO KA13 by Jade Audio i FiiO BTR15 to dwa relatywnie niedrogie mobilne wzmacniacze z DAC, przy czym ten drugi oprócz połączenia przewodowego zapewnia też łączność bezprzewodową. Oba są solidnie i estetycznie wykonane z wysokojakościowych materiałów (m.in. aluminiowe obudowy), zaopatrzone w znakomite podzespoły (po dwie pary DAC CS43131 / DAC ES9219M) oraz w gniazda słuchawkowe zbalansowane 4,4 mm Pentaconn i niezbalansowane 3,5 mm. Wzmacniacze dysponują wysoką mocą skutecznie sterującą słuchawkami. Zarówno KA13, jak i BTR15 zapewniają odczuwalnie korzystny i pożyteczny wpływ na dźwięk przyłączanych źródeł, choć chyba najbardziej będą się sprawdzać w trybie mobilnym, w połączeniu ze smartfonem. Moja szczera rekomendacja "best-buy"!
Ceny w Polsce: FiiO KA13 by Jade Audio - 399 PLN; FiiO BTR15 - 619 PLN.
Rekomendacja "best-buy" dla FiiO KA13 by Jade Audio oraz FiiO BTR15!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Komentarz będzie oczekiwać na moderację